BİYOGRAFİ (YAŞAM ÖYKÜSÜ)

Biyografi (Yaşam Öyküsü, Hayat Hikayesi) : Bilim, sanat, edebiyat, siyaset, spor gibi alanlarda tanınmış kişilerin yaşamlarını anlatan yazılara biyografi denir. Kişinin ailesi, eğitimi, çalışmaları, eserleri hakkında bilgiler verilir.

Biyografinin Özellikleri:

1. Kişinin yaşamı bir başkası tarafından anlatılır.

2. Yaşamı anlatılan kişi hakkında araştırma yapılmalıdır. Onunla ilgili eserler incelenmeli, onu tanıyanlarla görüşülmeli, eserleri incelenmelidir. Hatta bizzat kişinin kendisi ile görüşülebilir

3.Biyografi yazarken tarafsız ve gerçekçi olunmalıdır.

4.Anlatımda kronolojik sıra (tarih sırası) izlenmelidir.

5.Kişinin yaşamındaki önemli yönler öne çıkarılmalı diğerlerinden farkı göz önüne serilmelidir.

6. Biyografiler kişisel hayatı ele alan öğretici metinler grubuna girer. Bu yönüyle birçok bilime (özellikle tarih, sosyoloji vb.) kaynaklık eder.

Tercüme-i Hâl : Biyografinin Osmanlı Edebiyatındaki karşılığıdır.

Tezkire-i Şuara (Şairler Tezkiresi): Divan edebiyatında şairlerin yaşamlarını ve eserlerini anlatan eserlere verilen ad. Biyografi özellikleri taşımaktadır. 

Türk edebiyatında ilk tezkire Ali Şir Nevai'nin "Mecalisün Nefais" adlı eseridir.

Bu eser Çağatayca yazılmıştır ve Anadolu dışında yazılmış bir eserdir. 

Anadolu sahasında yazılan ilk tezkire ise Sehi Bey'in "Heşt Behişt" adlı eseridir. Bu eserde dönemin birçok şairi ve onların eseri ile ilgili bilgi yer almaktadır.

Not: Tezkire-i Şuaralar günümüzdeki antalojinin karşılığıdır.

Monografi: Bilimsel bir konunun ya da bir sanatçının yaşamı, eserleri, kişiliği gibi bir yönünün öne çıkarılarak ayrıntılı biçimde incelendiği eserlere denir.